Grootschaligheid bij Prei

Evenals bij de glasgroenten is ook bij de vollegrond groenten de ontwikkeling naar grootschaligheid al langere tijd aan de gang. Zo zag ik in één van, de door mij zeer gewaardeerde, marktbeelden van het PT voor het product prei een mooie staat van de historische ontwikkeling van prei in Nederland.

De tabel laat onder andere het volgende zien:

• Het aantal ‘preibedrijven’ is gehalveerd in Nederland vanaf 2000 tot vorige jaar.
• Het gemiddeld areaal prei is per bedrijf 80 % toegenomen vanaf 2000
• De gemiddelde prijs lijkt een licht stijgende tendens te hebben (door de afnemende productie?).

Tot zover de cijfers; ook bij prei wordt gezocht naar een verbetering in de afzet of terwel een betere kostendekking van de kosten, want die zijn harder toegenomen dan de opbrengsten. Een verdere specialisatie blijkt steeds noodzakelijker om positie te houden.

Dit kan op het gebied van verpakking, op het gebied van de kostprijs, maar is zeker belangrijk en eis op het gebied van betrouwbaarheid van kwaliteit, leveringszekerheid en tegenwoordig ook op het gebied van duurzaamheid. Daarnaast zou de promotie een steevast belangrijk onderdeel moeten zijn voor een te verbeteren afzet.
Het is interessant om te zien hoe de verhoudingen liggen tussen de telersprijzen en de retail (consumentenprijzen). In bijgevoegde grafiek wordt de trend getoond van de wekelijkse prijsvorming bij prei van het eerste halfjaar.

Is er nog wat te snoepen van de marge tussen telersprijzen en retailprijzen? Moet er relatief meer geveild worden zoals in Belgie? Is er van de verschillende afzetkanalen nog wat te leren en zou het goed zijn om de juiste vergelijkingen te maken?

Kort door bocht genomen, zou je kunnen concluderen dat met steeds minder bedrijven het steeds gemakkelijker zou moeten zijn om samen de verbeteringen ter hand te nemen. Echter, de praktijk is dat de onderlinge concurrentie tussen bedrijven en afzetkanalen alleen maar aan het toenemen is. Is dit de prijs die betaald moet worden door de toenemende grootschaligheid? Een beetje concurrentie en vergelijking kan heus geen kwaad, het houdt elkaar scherp en maakt creativiteit.
Maar een zekere coördinatie voor zaken op het gebied van de afzet, die in een ieder (preibedrijf) aangaat en hetzelfde belang treft, zou in ieder geval geen kwaad kunnen en zal ook een te grote verdere ontwikkeling naar grootschaligheid enigszins remmen.